Bijvriendelijke Theetuin in Almen

Op eerste pinksterdag is de Theetuin aan de Wagenvoortdijk 13 in Almen geopend.
Op de kaart staat dat het heel goed mogelijk is dat er regelmatig bijen door de tuin vliegen.
Als je langs het huis kijkt, zie je de bijenkast van eigenaresse Tanja Lentjes staan. En onder de grote kastanjeboom kun je een orkest van bijengezoem horen als je geluk hebt.
In de Theetuin de Vijf Eycken kun je Tanja gerust vragen naar haar bijen en hun gedrag. Tanja is gebiologeerd door deze diertjes en als er tijd is, vertelt ze er graag over.
De bijenbloemzaadjes van Zutphen Bijenstad zijn er te koop en Zutphen Bijenstad heeft de gasten van de Theetuin getrakteerd op een mooi boek over bijenhouden. Onder het genot van een drankje kun je op deze manier de bijen in hun leefomgeving ervaren.
Binnenkort wordt er honing geslingerd omdat het bijenvolk enorm goed gedijd en de honing met een gerust hart verantwoord genomen kan worden. Wie weet kun je een potje echte Vijf Eyckenhoning kopen.

Een bezoek aan deze Bijvriendelijke Theetuin is zeker een aanrader! Let wel: ’s ochtends wordt er gewerkt bij de paarden, ’s middags is de tuin bij goed weer geopend.

www.devijfeycken.nl

Hoe gaat het nu verder met de koningin?

De jonge koningin die vanaf vandaag het volk regeert (of regeert het volk haar?) gaat woensdag of donderdag haar eerste verkenningsvlucht maken.
Donderdag of vrijdag gaat zij op bruidsvlucht. Dan moet het wel warmer dan 18 graden zijn. Ze vliegt 1 tot 4 kilometer de lucht in om te paren met minstens twaalf verschillende darren. Op deze manier krijgt ze veel verschillend dna binnen, wat ze aankomende jaren kan doorgeven aan haar nakomelingen.
Aankomende drie weken laten we de bijen met rust. Dan gaat de koningin aan de leg en doen alle werkbijen hun taken.

Wat we nog moeten leren...

Er zijn een aantal dingen die we nog moeten leren:
We hebben nog steeds onze kleding niet op orde.
Geraldine had een bij in haar broekspijp, ik had te wijde mouwen waardoor bijen te makkelijk naar binnen hadden kunnen lopen (hebben ze niet gedaan). En ik had aan de binnenkant van mijn cap een bij, die ik overigens niet heb gedood. Geraldine heeft haar cap aan een hemd vastzitten dus bij haar kan geen bij naar binnen kruipen.

De volgende keer moeten we onze materialen beter in orde hebben.

Sigaren mee voor het geval we nog geen beroker hebben, theedoeken om de bijen warm te houden als we de kast openen en voor mij een flesje lijnolie om de mensengeur te neutraliseren. Geraldine draagt handschoenen, maar ik hou daar niet van. Ben vertelt dat de bijen hem vaker steken als hij geen lijnolie gebruikt.

Ik moet geen gel meer gebruiken als we naar de bijen gaan.

Daar schijnen bijen echt niet van te houden.

We moeten onze reflexen beheersen.

Als er bijen op onze handen gaan zitten: niet terugtrekken, rustige bewegingen blijven maken. En niet hardhandig met de kast omgaan, daar schijnen bijen ook niet van te houden.

We moeten niet bang zijn om gestoken te worden.
Sterker nog: we kunnen ervan uit gaan dat we gestoken worden. Als je dat weet en accepteert, is er al heel wat spanning weg. En als we toch gestoken worden: geen onverwachte bewegingen maken.

Koninginnedag

Deze vrijdag begint met raampjes in elkaar timmeren, dun ijzerdraad erdoor trekken en kunstraat erop vast warmen. Vooral Geraldine is er druk mee. Zij heeft alles gekocht, heeft een apparaatje geleend en begint een uur eerder dan ik met timmeren. Ik was de motor achter deze actie want ik vond dat we goed voorbereid naar onze kast moesten gaan: met acht nieuwe broedramen en acht honingramen. Geraldine prees me om mijn inzicht, maar op de les aangekomen blijkt mijn redenering helemaal niet te kloppen. Onze kast had namelijk nog helemaal geen koningin dus er is afgelopen dertien dagen helemaal geen nieuw broed bij gekomen. Er is nog geen uitbreiding van het volk en we hoeven de kast nog niet ruimer te maken.
Onze ijver hadden we beter om kunnen zetten in het kopen van een beroker. Die heb je nodig om het volk te bedwelmen en wat rustig te houden als je de kastcontrole wil doen. Door de rook krijgen de bijen het idee dat er alarm is, kruipen de meeste bijen onderin de kast en zuigen ze zich vol met een voorraad honing voor het geval ze de kast moeten verlaten.

Omdat andere cursisten in de kast naast de onze werken, gaan wij eerst een andere kast inspecteren. We vinden het best spannend. Het volk is onrustig en we missen de pijp. Een medecursist spuit water om de bijen toch iets rustig te krijgen. Maar gezien de temperatuur vandaag is dat geen goed idee en we mogen gelukkig de beroker van leraar Ben lenen.

Geraldine begint heldhaftig met ramen inspecteren maar houdt het na twee ramen voor gezien. De ervaren Brummense imker die met ons mee is omdat hij graag een koningin wil (en krijgt van Ben) heeft ondertussen een bij aan de binnenkant van zijn imkerhoed. Of ik hem wil vangen. ‘Maak haar maar dood,’ zegt hij rustig. Ik heb het dier al klem gezet in de stof maar haper bij het doodmaken. Op dat moment loopt leraar Ben langs en ik flap eruit dat ik meteen geconfronteerd word met mijn principes en vraag of hij de bij wil doden.
Ben heeft allang door dat ik heel interessant van een afstandje zit te kijken maar zelf geen ramen uit de kast til. Dus na de andere cursist ben ik aan de beurt. Zowel Ben als imker Jaap zijn al een paar keer gestoken, zonder dat ze er uiterlijk stampij over maken. Ze halen de angel eruit en gaan rustig verder. Ik kan niet achterblijven en pak dapper raampjes uit de kast. Ik weet dat ik opzwel tot mijn oksel als ik gestoken word.
We zijn blij als we deze kast kunnen sluiten en naar ons eigen volk kunnen.

Het Zutphen Bijenstadvolkje is een stuk rustiger dan het andere volk. We halen zelf de ramen omhoog en inspecteren of er doppen zijn. We zijn blij dat Jaap erbij is met zijn jarenlange ervaring en rustige uitstraling en bewegingen. Ook Ben volgt het goed want hij hoorde bij aankomst in onze kast geen tuter. Een tuter is de eerste koningin die uitkomt. De andere koninginnen die nog in de cel/dop zitten, maken een geluid waardoor ze kwakers genoemd worden.

Het blijkt dat de geboorte van de koninginnen al geschied is: er zijn minstens twee koninginnen uitgekomen. Wij zien er geen een, maar weten door de lege doppen wel dat er een of meerdere koninginnen in de kast zijn. Of zijn geweest. Misschien heeft het koninginnengevecht zich al voltrokken en zegeviert de sterkste koningin.
De ramen zien er best goed uit. Er is broed, er is stuifmeel, er is honing. Een raampje zat vol darrenbroed. Die hebben we eruit gehaald omdat varroamijten zich graag vermenigvuldigen binnen het darrenbroed. Dit raampje gaat naar kippen of mezen die de voedzame darrenlarven uit de raten gaan pikken.
Op dit moment hoeven we niks meer te doen. Alleen even checken hoe het met het suikerdeeg is. Dan blijkt dat we de gaatjes waardoor de bijen bij het voer kunnen veel te klein hebben gemaakt. ‘Ik weet dat het crisistijd is,’ lacht Ben ons uit, ‘op deze manier zijn ze over drie jaar nog bezig met dit pak!’ Morgen dus maar een plank met groter gat naar de bijen brengen!

BIJvoeren

Vijf dagen nadat ‘de broedaflegger’ in de nieuwe bijenkast zit, fietsen we voor het eerst alleen naar de bijenstal. Doel is om een pak voederdeeg boven in de kast te leggen. Naar alle waarschijnlijkheid hebben de bijen wel voldoende voedsel in de raten, maar het voelt niet helemaal goed dat we dat niet zeker weten.

Gezien het feit dat de bijen die in de kast zijn nog niet echt vlieg- of haalbijen zijn, maakt dat het voelt of het oneerlijk is. Het kan zijn dat we ze opsluiten met te weinig voedsel en amper mogelijkheid om buiten bij te halen omdat er nog niet veel haalbijen zijn.
Eerst inspecteren we het vlieggedrag en daarna kleden we ons om de suiker in de kast te doen. Gezien de eenvoudige handeling is het overdreven om ons zo te kleden, maar ja, dat is beginnersgedrag.
Geraldine geeft de bijen een resonancehealing en is helemaal blij met de bijen. Ik ben ook blij met ze, maar voor mij voelt het nog wel of we de bijen flink verstoord hebben door zomaar wat raampjes uit een bestaand volk te halen en over te plaatsen in een nieuwe kast. En zonder koningin voelt het niet als een volk.
We vertrouwen op de oerkracht van de bijen dat ze zich zo snel mogelijk herstellen en een compleet en groot volk gaan worden dat kan gaan groeien om de winter goed door te komen.

 

(Foto's Martin Stor)

Het volk van Zutphen Bijenstad

Sinds februari volgen Geraldine en ik de imkercursus in Zutphen.

Na drie theorie- en drie praktijklessen krijgen alle cursisten de vraag of ze zelf een bijenvolk willen. Naar goed imkergebruik geeft de imkervereniging het eerste volk gratis aan een cursist.
Zowel Geraldine als ik zien onszelf nog niet in staat om verantwoord met zo’n volk om te gaan. Er komt zoveel kennis en ervaring bij kijken, dat het ons regelmatig duizelt.
Op het BIJENfeest op 27 april raadt iemand aan om gewoon te beginnen en twee dagen later horen we onszelf tegen elkaar zeggen: ‘Zullen we dat maar gewoon gaan doen?’
We zijn op dat moment op weg naar De Werkbij om spullen van het feest terug te brengen en een kast is snel gekocht.
We besluiten dit hele project onder de noemer van Zutphen Bijenstad te doen en Sonja en Anton van Arem branden de logo’s van Zutphen Bijenstad en De Werkbij in de kast.

Zo komen we trots aan op de cursus waar in deze les kunstzwermen worden gemaakt. Wij krijgen een zogenaamde broedaflegger. Dat wil zeggen dat er raampjes met bijen, broed en voedsel in onze kast komen. De vliegbijen zullen in de loop van de dag terugvliegen naar de oude kast. Dan blijven er alleen nog jonge bijen over, zonder koningin. Deze jonge bijen gaan nu als een razende redcellen maken. Ze gaan een aantal larven voeden met koninginnengelei zodat er over 13 dagen tuters en kwakers zullen zijn. De tuter is de eerste koningin die uit komt, de kwakers komen iets later uit.

 

 

(foto's: Nico van Haastrecht: www.kijkmaaropinternet.nl)

(laatste foto: Piek Stor)